کد مطلب:327961 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:951
معنای لغوی غنیمت
از آن رو كه معنی غنیمت با معنی «نفل» و «انفال» وابسته است، لازم می نماید آرای واژه شناسان را درباره غنیمت بررسی كنیم:
در كتاب محیط المحیط آمده است: «غَنم و غُنم و غنیمت و ... رسیدن به عایدی (و بهره) است. و (نیز) به معنی مالی است كه آدمی به آن می رسد و بدون مشقت و بلاعوض برآن دست می یابد. تغنیم به معنی تنفیل و بخشیدن غنیمت است. غَنم و غُنم هر دو مصدر است و یا این كه غَنم مصدر است و غُنم اسم مصدر. «الغنم بالغُرم» یعنی غنیمت در مقابل غرامت»(1).
در تاج العروس چنین آمده است: «مَغنم، غَنیم، غنیمت، غَنم و غُنم ... به معنی دست یافتن به چیزی بدون مشقت است; یا این كه غنم و فیء و غنیمت این معنی را می رساند»(2).
در لسان العرب آمده است: «غنم به معنی دست یافتن به شیء بدون مشقت است و اغتنام به معنی مبادرت كردن به اخذ غنیمت است. غنم به معنی غنیمت است و مغنم به معنی فیء (مالی) است كه عاید كسی شود. غَنم به معنی زیادت و رشد و تفاوت قیمت شیء است(3)». و در تفسیر المنار نقل شده است: «الغُنم بالضّم والغنم و الغنیمة مایناله الإنسانُ و یَظفرُ به مِن غَیرمَشقّة» و در تفسیر مراغی آمده است: «منظور از غنیمت آن است كه انسان بدون عوض مادّی به چیزی دست یابد(4)».
در كتاب محیط المحیط آمده است: «غَنم و غُنم و غنیمت و ... رسیدن به عایدی (و بهره) است. و (نیز) به معنی مالی است كه آدمی به آن می رسد و بدون مشقت و بلاعوض برآن دست می یابد. تغنیم به معنی تنفیل و بخشیدن غنیمت است. غَنم و غُنم هر دو مصدر است و یا این كه غَنم مصدر است و غُنم اسم مصدر. «الغنم بالغُرم» یعنی غنیمت در مقابل غرامت»(1).
در تاج العروس چنین آمده است: «مَغنم، غَنیم، غنیمت، غَنم و غُنم ... به معنی دست یافتن به چیزی بدون مشقت است; یا این كه غنم و فیء و غنیمت این معنی را می رساند»(2).
در لسان العرب آمده است: «غنم به معنی دست یافتن به شیء بدون مشقت است و اغتنام به معنی مبادرت كردن به اخذ غنیمت است. غنم به معنی غنیمت است و مغنم به معنی فیء (مالی) است كه عاید كسی شود. غَنم به معنی زیادت و رشد و تفاوت قیمت شیء است(3)». و در تفسیر المنار نقل شده است: «الغُنم بالضّم والغنم و الغنیمة مایناله الإنسانُ و یَظفرُ به مِن غَیرمَشقّة» و در تفسیر مراغی آمده است: «منظور از غنیمت آن است كه انسان بدون عوض مادّی به چیزی دست یابد(4)».
1 . در محيط المحيط (مادّه غَنمَ) غَنِمَ الغازي يَغنمُ غَنماً و غُنماً و غنيمةً و غنماناً أصاب فيئاً. و غَنِمَ الشيء غنماً فازَ به بلا مشقّة و نالهُ بلابدل ... غَنَّمه كذا نَفَّلَه إياه. والغنم و الغُنم مصدران أو بالضم اسم و بالفتح مصدر. و قولهم: «الغُنمُ بالغُرم» اي مقابل به.
2 . و در تاج العروس، (مادة غنم): ... و المَغنم والغَنيم والغنيمةُ والغَنمُ والغُنمُ ... الفوز بالشيء بلامشقة: أو هذا الغنم و الفيء والغنيمة ... .
3 . در لسان العرب (مادّة غنم): الغنم الفوزُ بالشيء مِن غَيرِمَشَقّة. والاغتنام، انتِهازُ الفُرصَةِ. الغنمُ الغنيمة. والمغنم الفيء. غَنمه: زيادتُه و نماؤهُ و فاضلُ قيمته.
4 . رسالة التقريب، ش 3، سال اول، ص 28 ـ 29.